HAGB

1-HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI NEDİR?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB), sanığa verilen ceza, 2 yıl veya daha az
süreli hapis veya adli para cezası ise, gerekli olan koşulların varlığı halinde verilecek hükmün
açıklanmasının 5 yılsüreyle geriye bırakılmasına denir. Hükmün açıklanmasının geri
bırakılması (HAGB) kararı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. Maddesinin 5. ve devamı
fıkralarında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan
yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası
ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Hükmün
açıklanmasının geri bırakılması, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukuki sonuç
doğurmamasını ifade eder.
2-HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASININ ŞARTLARI
NELERDİR?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, Ceza Muhakemesi Kanunu ile belirli şartlara tabi
tutulmuştur. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için aşağıdaki
şartların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu şartlar;
Sanığa işlediği suç neticesinde kesin bir mahkûmiyet hükmü verilmesi
Sanık ve mağdur arasında bir uzlaşmanın sağlanamamış olması
Sanığa hükmolunan cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası olması
Sanığın işlediği suçun özel kanunlarda düzenlenen istisna suçlardan olmaması
Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması
Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz
önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması
Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan
önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi
Sanığın kendisi hakkında verilecek HAGB kararına rıza göstermesi
Sanık hakkında daha önceden hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı
verilmemiş olması şeklindedir.
Kural olarak bütün suçlara karşı HAGB kararı verilebilir. Ancak bazı kanunlarda belli
istisnalar vardır. Yine sanığın işlediği suçun cezası hapis cezası veya adli para cezası
olmalıdır ve bu ceza iki yıl veya daha az süreli bir ceza olmalıdır. Sanığa ilişkin en önemli
şart ise sanığın da HAGB kararını kabul etmiş olmasıdır. Eğer sanık bu kararı kabul etmezse
mahkeme kendiliğinden ve zoraki olarak sanığa HAGB kararı veremez.
3- HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI
VERİLEMEYECEK SUÇLAR
Kural olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, TCK’da ve ceza hükmü içeren
diğer kanunlardaki tüm suçlarda uygulanır. Ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması
kurumunun uygulanmayacağı konusunda kanunda açık düzenlemenin olduğu durumlarda, bu
kurumun uygulanması olanağı bulunmamaktadır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması
kurumunun uygulanmayacağı suçlar;
İki yıl üstü süreli hapis veya adli para cezası gerektiren suçlar
Anayasa’nın 174. maddesinde koruma altına alınan inkılap kanunlarında yer alan suçlar
6222 sayılı Sporda Şiddet Ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun kapsamındaki
suçlar
Şike ve teşvik suçları
477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları
Hakkında Kanun kapsamında disiplin suç ve cezaları
Kullanmak için Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya
Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak Suçu
İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu
İcra İflas Kanunu’nda Yer Alan Suçlar
Disiplin Hapsi ve Tazyik Hapsi Gerektiren filler hakkında HAGB kararı verilemez. Bu
sayılan suçlar açısından cezanın miktarının veya sanığın kabul etmesinin önemi yoktur.
4- HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI HALİNDE DENETİM
SÜRESİ NE KADAR OLACAKTIR?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında denetim süresi bakımından suç failinin,
suç tarihindeki yaşı bakımından bir ayrıma gidilmiştir.
Eğer suç tarihinde 18 yaşından küçük ise (Suça Sürüklenen Çocuk), bu takdirde denetim
süresi Çocuk Koruma Kanunu 23. maddesi uyarınca 3 yıl olacaktır.
Eğer suç tarihinde 18 yaşından büyük ise (sanık), takdirde denetim süresi 5 yıl olacaktır.
4- HÜKMÜN AÇIKLANMASI
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle
denetim süresine tâbi tutulur. Bu süre içerisinde sanık hakkında 1 yıldan fazla olmamak üzere
denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu tedbir, sanığın bir eğitim programına devam etmesi,
bir kamu kurumunda veya bir başkasının gözetimi altında çalışması, belli yerlere gitmekten
yasaklanması belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınması ya da takdir edilecek
başka yükümlülüğü yerine getirmesi olabilir. Sanığın bu yükümlülükleri yerine getirmemesi
ve denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemesi halinde sanık hakkında verilen
hüküm açıklanır.