KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ, KİŞİSEL VERİLERİ ELE GEÇİRME VE YAYMA,
KİŞİSEL VERİLERİ YOK ETMEME SUÇU
1- KİŞİSEL VERİ NEDİR?
Kişisel veri, 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile düzenlenmiştir. Buna göre kişisel veri;
kimliği belirli ya da belirlenebilir gerçek kişilere ait bilgilerin tamamıdır. Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin
kişisel veri tanımını ihtiva eden kararına göre kişisel veri kavramı; kişinin, yetkisiz üçüncü kişilerin
bilgisine sunmadığı, istendiğinde başka kişilere açıklayarak ancak sınırlı bir çevre ile paylaştığı adı ve
soyadı, T.C. kimlik numarası, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı, adli sicil kaydı, mesleği, yerleşim
yeri, eğitim durumu, elektronik posta adresi, kan grubu, banka hesap bilgileri, telefon numarası, medeni
hali, DNA’sı, parmak izi, biyolojik örnekleri, etnik kökeni, dini görüşü, sendikal bağlantıları, cinsel ve
ahlaki eğitimi, sağlık bilgileri gibi, kişinin kimliğini belirleyen ya da belirlenebilir kılan, kişinin diğer
insanlardan ayrılmasına ve özelliklerinin ortaya çıkarılmasına elverişli, gerçek kişilere ait bilgilerin
tamamıdır. Fakat bu bilgilerin herkes tarafından bilinen yahut bilinmesi mümkün olan, kolaylıkla
ulaşılabilen bilgiler olmaması gerekir. Kişisel veriler, hukuka uygun bir biçimde elde edildikten sonra
özel yasalarda düzenlenen sürelerin tamamlanmasıyla birlikte yok edilmelidir. Aksi takdirde, kişisel
verilerin yok edilmemesi suçu söz konusu olacaktır.
2- KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ SUÇU VE CEZASI NEDİR?
TCK 135 düzenlemesinde yer alan basit haliyle kişisel verileri hukuka aykırı olarak kaydetmek fiiline
kişisel verilerin kaydedilmesi suçu denir. TCK 135 suçu için kanunun öngördüğü temel ceza alt sınırı 1
yıl ve üst sınırı 3 yıl arasında değişecek şekilde hapis cezasıdır. Görüldüğü üzere kişisel verilerin
kaydedilmesi suçu aslında bu kaydetme işleminin hukuka aykırı olarak yapılması durumunda söz konusu
olacaktır. Burada hemen 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu aklımıza gelecektir.
Çünkü TCK 135 maddesi uyarınca kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi, 6698 sayılı kanun
düzenlemelerinde yer alan kurallara aykırılıktan ileri gelir.
TCK 135’de Cezayı Artıran Haller: Kişisel veriler eğer kişilerin siyasi/felsefi/dini vb. görüşlerine,
milliyet veya ırklarına, ahlaki veya cinsel meyillerine, sağlık durumlarına yahut sendikal ilişkilerine
yönelik kaydedilmişse verilecek ceza ½ oranında artırılır. Yani bu durumda 1,5 yıl ile 4,5 yıl arasında
değişecek şekilde ceza gündeme gelir. Bunun haricinde TCK 135 suçu kamu görevlisi tarafından görevin
gereklerine aykırı şekilde işlenirse veya belirli bir meslek/sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak
suretiyle işlenirse bu sefer ceza tekrar ½ oranında artırılır. Nihayetinde ceza miktarının 7 yıla kadar
çıkma ihtimali olduğunu söyleyebiliriz.
Cezayı Artıran veya Azaltan Diğer Haller: Kişisel verilerin kaydedilmesi suçu için kanunda yukarıda
saydıklarımızın haricinde ceza artırımı veya azaltımı gerektiren özel bir durum sayılmamıştır. Ancak
TCK genel hükümleri kapsamında diğer ceza artırımı – indirimi gerektiren haller buraya uygulanabilir.
Bu kapsamda örneğin, tekerrür artırımı söz konusu olabileceği gibi iyi hal indirimi de söz konusu
olabilir. Bunlar tamamen somut olayın kapsamına göre belirlenecektir.
3- KİŞİSEL VERİLERİ ELE GEÇİRME VEYA YAYMA SUÇU
Bir kişiye ait verileri izinsiz bir şekilde ele geçirme veya yayma bir suçtur. Bu suç seçimlik hareketli
suçlardandır. Bu suçu işleyenler; hukuka aykırı olarak kişisel verilerin başkasına verilmesi, kişisel
verilerin hukuka aykırı olarak yayılması, kişisel verilerin ele geçirilmesi hareketlerinden herhangi birini
gerçekleştirdiğinde fail cezalandırılmalıdır. Bu nedenle, aşağıdaki üç seçimlik hareketten herhangi birinin
yapılmasıyla failin cezalandırılması gerekir:
Hukuka aykırı olarak kişisel verilerin başkasına verilmesi,
Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak yayılması,
Kişisel verilerin ele geçirilmesi.
Suçun basit halinin işlenmesi durumunda faile 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası verilmektedir. Nitelikli
hallerde yer alan kamu görevlisinin sahip olduğu yetkisi ve belirli bir meslek ya da sanatın getirdiği
kolaylık ile suçun işlenmesi durumunda verilen ceza yarım kat artırılır. Nitelikli cinsel saldırı suçunun
mağduru olan ya da mağdur olan çocukların ifadelerinin yer aldığı görüntüler ile kayıtların ele
geçirilmesi ya da yayılması durumunda, faile verilen ceza 1 kat oranında artırılır.
3- KİŞİSEL VERİLERİ YOK ETMEME SUÇU VE CEZASI NEDİR?
Kişisel verileri yok etmeme suçu Türk Ceza Kanunu’nun 138.maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre,
kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın kişisel verileri sistem içinde yok etmekle
yükümlü olanlar, bu görevlerini yerine getirmedikleri taktirde, kişisel verileri yok etmeme suçu söz
konusu olacaktır. Kanun maddesinden anlaşılacağı üzere, bu suçun oluşabilmesi için faile yüklenen bir
yükümlülük söz konusu olmalıdır ve yer alan verinin saklanma süresinin de geçmesi olması
gerekmektedir. Kişisel verileri yok etmeme suçundan failin yargılanabilmesi için, verilerin hukuka
uygun şekilde elde etmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, eğer veriler hukuka aykırı yollarla elde edilmiş
ise farklı bir suç kapsamında değerlendirme yapılması gerekmektedir. (Eğer veriler hukuka uygun
yollarla elde edilmemişse, TCK madde 136’da düzenlenen “verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele
geçirme” suçu gündeme gelecektir.) Hukuka uygun bir şekilde elde edilen verilerin ne şekilde yok
edileceği özel kanunlarla düzenlendiğinden, eğer kanunların belirlediği süre geçmesine rağmen söz
konusu veriler yok edilmemişse, “kişisel verileri yok etmeme” suçu işlenmiş olacaktır.
Türk Ceza Kanununun 138. maddesinin 1. fıkrasında kişisel verilerin yok edilmemesi için düzenlenen
yaptırım olarak bir yıldan iki yıla kadar hapis cezasıdır. 138. maddenin 2. fıkrasına göre söz konusu
suçun konusunun CMK hükümlerine göre yok edilmesi gereken bir veri olması hâlinde ise ceza bir kat
arttırılarak verilecektir. Verileri yok etmeme suçu resen kovuşturulan bir suçtur. Görevli mahkeme, asliye
ceza mahkemeleridir.
KVKK SUÇLARI
